O PROGRAMU
BROJ AKREDITACIJE A-1-1115/20
BROJ ODLUKE 153-02-00473/2020-01
Cilj programa je: Sticanje relevantnih znanja o proceni dubine i težine poremećaja stanja svesti. Upoznavanje sa najnovijim protokolima lečenja komatoznih bolensika.
Dodatne informacije
- Vrsta programa: Elektronski test
- Autor (klikni na ime): Asist.dr Tijana Nastasović, Prof.dr Nevena Kalezić
- Organizator: Akademija za kontinuiranu medicinsku edukaciju
- Akreditovan za: Lekare (specijalnost: anesteziologija sa reanimatologijom, urgentna medicina, neurologija, neurohirurgija, opšta hirurgija, ginekologija i akušerstvo, interna medicina, infektologija, patologija, sudska medicina)
- Bodovi za korisnika: 5
- Bodovi za autore: 14
- Broj akreditacije: A-1-1115/20
- Broj odluke: 153-02-00473/2020-01
- Akreditovan dana: četvrtak, 21. maj 2020.
- Akreditacija važi još:
- Kratak sadržaj: Koma predstavlja potpuno odsustvo spoznaje samog sebe i okoline, čak i pod uticajem spoljnih nadražaja. Svest čine najmanje dva efekta aktivnosti centralnog nervnog sistema: 1. nivo budnosti (odražava aktivnost ascendentnog retikularnog aktivacijskog sistema) i 2. prisustvo razumnog ponašanja (odražava očuvanu funkciju moždane kore). Stepenovanje kome je unapređeno razvojem koma skorova (Glazgov koma skor, Insbruk koma skor), koji su naročito korisni u prognozi teše kraniocerebralne povrede. Dubina poremećaja svesti se izražava kao somnolencija, sopor i koma.
Dubinu kome definišu prisustvo/odsustvo spontanih pokreta, refleksa moždanog stabla, normalnog/patološkog mišićnog tonusa, karakterističnog stava (dekortikacije/decerebracije) i spontanog disanja. Anatomski supstrat nastanka kome je oštećenje ascendentnog retikularnog aktivacijskog sistema.
Etiološki faktori za nastanak kome su sledeći: 1) fizička (strukturna) oštećenja moždanog tkiva; 2) hipoksična stanja; 3) metaboličke, nutricione i toksičke encefalopatije; 4) teški poremećaji endokrinog sistema.
Najčešći uzroci kome su: kraniocerebralna povreda, cerebrovaskularni insult, intoksikacija lekovima ili opojnim sredstvima, metabolički poremećaj, primarni ili metastatski neoplastički proces u centralnom nervnom sistemu (CNS-u), infekcija CNS-a, sepsa, ali često uzrok nije poznat.
Reanimacija besvesnog bolesnika počinje na mestu njegovog nalaženja, nastavlja se tokom medicinskog transporta i završava definitivnim zbrinjavanjem u jedinici intenzivnog lečenja specijalizovane stacionarne ustanove. Prva tri elementa algoritma reanimacije: slobodan disajni put (Airway), ventilacija pluća (Breathing) i cirkulacija (Circulation) obezbeđuju prisustvo osnovnih uslova očuvanog metabolizma mozga.
Kraniocerebralna povreda (KCP) predstavlja jedan od vodećih uzroka nastanka kome. Prisustvo i kvalitet na mestu povređivanja direktno utiču na ishod bolesnika sa KCP. Reanimacioni postupci na licu mesta kojima se sprečava razvoj i progres arterijske hipotenzije i hipoksije, kod bolesnika sa KCP-om su endotrahealna intubacija i kanulacija velikih perifernih vena kako bi se infundovala dovoljna količina kristaloidnih i/ili koloidnih rastvora.
Od cerebrovaskularnih bolesti koje mogu biti uzrok kome, najčešće su u pitanju cerebralni ishemijski sindrom (moždani udar, šlog) ili rupture moždanog krvnog suda (subarahnoidalna i intracerebralna hemoragija).
Predoziranje lekovima, psihoaktivnim supstancama ili intoksikacija različitim hemijskim preparatim ili hranom može dovesti do poremećaja stanja svesti različitog stepena.
Endokrini poremećaji koji mogu dovesti do poremećaja stanja svesti karakterišu se delirijumom ili akutnim konfuznim stanjem u početku progresije poremećaja. Razvoj poremećaja stanja svesti je spor i retko dovodi do kome.
U stanja koja mogu dovesti do generalizovane hipoksije mozga i kome spadaju srčani zastoj, utapanje, respiratorna insuficijencija, sistemsko vaskularno oboljenje, trovanje ugljen monoksidom ili cijanidom.
Status epilepticus može izazvati trajno neurološko oštećenje bolesnika i neretko se završava smrtnim ishodom. Definiše se kao konvulzivna aktivnost koja traje 30 minuta neprekidno ili sa prekidima, ali između kojih bolesnik ne dolazi svesti. Benzodiazepini su lekovi prvog izbora za kupiranje statusa epilepticusa.
Bolesnik u komi mora biti reevaluiran neprestano, u pravilnim vremenskim intervalima. Izbor terapijskih mera i dužina njihove primene moraju biti korigovani na osnovu verovatnoće ishoda lečenja dobijenog skorovanjem bolesnika. - Obavezna literatura: 1. Milaković B, Jovanović V, Nastasović T, Kalezić N. Diferencijalna dijagnoza koma i inicijalni tretman. U: Kalezić N (Ed). Inicijalni tretman urgentnih stanja u medicini. Drugo izmenjeno i dopunjeno izdanje. Beograd: Medicinski fakultet, 2016; 607-30
- Dopunska literatura: 1. Firsching R. Coma after acute head injury. Deutsches Ärzteblatt International 2017; 114(18): 313–20; 2. Cooksley T, Rose S, Holland M. A systematic approach to the unconscious patient. Clinical Medicine J, 2018; 18(1): 88-92; 3. Barabde PV, Kale P. Clinical profile of nontraumatic coma in children. J. Evid. Based Med. Healthc. 2019; 6(23), 1626-1631; 4. Schmidt WU, Ploner CJ, Lutz M et al. Causes of brain dysfunction in acute coma: a cohort study of 1027 patients in the emergency department. Scand J Trauma Resusc Emerg Med, 2019; 27: 101.
- Raspoloživo vreme: 3 sata za učenje, 2 sata za rešavanje testa
- Broj pitanja u testu: 50
- Cena: Za članove udruženja besplatno, ostali 1.500 RSD
