O PROGRAMU
BROJ AKREDITACIJE A-1-1118/20
BROJ ODLUKE 153-02-00473/2020-01
Cilj programa je: Upoznavanje korisnika sa zdravstvenim karakteristikama starih od značaja za primenu lekova. Sticanje znanja o neželjenim dejstvima odabranih grupa lekova koje se primenjuju kod starih. Sticanje znanja o terapijskim alternativama kojima se mogu izbeći neželjena dejstva lekova kod starih.
Dodatne informacije
- Vrsta programa: Elektronski test
- Autor (klikni na ime): Prof.dr Milica Prostran
- Organizator: Akademija za kontinuiranu medicinsku edukaciju
- Akreditovan za: Lekare (specijalnost: nije specifikovano), stomatologe
- Bodovi za korisnika: 4
- Bodovi za autora: 6
- Broj akreditacije: A-1-1118/20
- Broj odluke: 153-02-00473/2020-01
- Akreditovan dana: četvrtak, 21. maj 2020.
- Akreditacija važi još:
- Kratak sadržaj: Starenje stanovništva je dominantna karakteristika populacije kako na globalnom, tako i na lokalnom nivu. Po prosečnoj starosti i učešću starih u strukturi populacije Srbije je šesta zemlja na svetu. Prema definicije SZO kategoriju starih čini stanovništvo starosti 65 i više godina. Proces starenja prate brojne fiziološke promene, koje imaju involutivni karakter. Ove promene počinju kao funkcionalne i pre formalnog ulaska u starost, a sa produženjem života dobijaju strukturni karakter. U starosti su značajno promenjene funkcija bubrega, jetre, gastrointestinalnog trakta, pluća, nervnog sistema, sistema humoralne regulacije... Praktično svi organi i organski sistemi, zahvaćeni procesom starenja i nalaze se u involuciji. Ove promene odražavaju se na sve faze farmakokinetike lekova, počev od resorpcije (promene u gastrointestinalniom traktu i plućima), preko distribucije (promene u jetri, kardiovaskularnom sistemu), vezivanja za proteine (promene u jetri) do eliminacije (promene u bubrezima, plućima i sl.). Na drugoj strani, svi lekovi imaju određeni potencijal lekova za interakcije, koje u opisanoj situaciji dolaze do izražaja mnogo više nego kod drugih kategorija stanovništva. Neželjena dejstva lekova kod starih ispoljavaju se sa mnogo većom učestalošću nego u drugim populacionim grupama, jer je i prosečan broj lekova koje koristi stara populacija veći. Svaki lekar, medicinska sestra ili zdravstveni tehničar koji na različite načine učestvuje u propisivanju, izdavanju ili primeni lekova treba sa ovim da bude upoznat i nauči kako da pravilnim izborom, načinom primene i doziranjem lekova prevenira njihova neželjena dejstva. Od nivoa znanja i pozornosti zdravstvenih radnika veoma mnogo zavisi učestalost sa kojom će se oni pojavljivati u praksi. Kako učestalost neželjenih dejstava uvek zavisi od tri faktora (lekar, lek, pacijent), imajući u vidu da se na sam lek i značajno izmenjenog pacijenta ne može mnogo uticati, jasno je da edukacija lekara (zdravstvenih radnika) predstavlja jedini način da se na ovu situaciju utiče. U ovom programu kontinuirane edukacije obrađena su neželjena dejstva lekova koja se odnose na razvoj depresije, parkinsonizma, posturalnu hipotenziju, antiho-linergički efekat, opstipaciju, inkontinenciju, gastrointestinalna krvarenja... Najčešće i najopasnije neželjeno dejstvo u starosti su padovi koji dovode do traume, sa veoma opasnim posledicama po život (prelomi kuka kod starih u visokom procenu imaju fatalni ishod). Do padova najčešće dovode lekovi koji se sa visokom učestalošću koriste u starosti, što dodatno uvećava problem. Sedativi, hipnotici, anksiolitici i slični lekovi dovode do nastupanja hipotenzije i posturalne hipotenzije, koja je glavni mehanizam nastanka padova sa prelomima. S druge strane primena inovativnih lekova kod starih je ograničena zbog straha od interakcija i neželjenih dejstava, odsustva ili malog broja podataka iz klinič-kih studija na osnovu kojih se donose farmakoterapijske odluke u praksi, kao i finansijskih ograničenja koja se odražavaju na pristupačnost lekova za stare osobe. Ovo potencira važnost edukacije o adekvatnoj primeni lekova kod starih.
- Obavezna literatura: 1. Milica Prostran, Katarina Savić Vujović, Branislava Medić, Sonja Vučković, Nevena Divac, Radan Stojanović, Dragana Srebro, Lepa Jovanović "Klinicka farmakologija starih", "Poremećaji i bolesti krvi i krvotvornih organa kod starih osoba" 2017; 2. Tatjana S. Potpara, Vera Jokić, Milica Prostran "Oralna antikoagulantna terapija kod starih sa atrijalnom fibrilacijom", "Poremećaji i bolesti krvi i krvotvornih organa kod starih osoba" 2017; 3. Radan Stojanović, Nevena Divac, Sonja Vučković, Katarina Savić-Vujović, Dragana Srebro, Branislava Medić, Milica Prostran "Antiagregaciona terapija kod starih", "Poremećaji i bolesti krvi i krvotvornih organa kod starih osoba" 2017.
- Dopunska literatura: 1. Wimmer BC, Cross AJ, Jokanovic N et al. Clinical Outcomes Associated with Medication Regimen Complexity in Older People: A Systematic Review. J Am Geriatr Soc, 2017; 65: 747; 2. Barclay K, Frassetto A, Robb J, Mandel ED. Polypharmacy in the Elderly: How to Reduce Adverse Drug Events. Clinician Reviews, 2018; 28(2): 38-44; 3. Heser K, Pohontsch NJ, Scherer M, Löffler A, Luck T, Riedel-Heller SG et al. Perspective of elderly patients on chronic use of potentially inappropriate medication – Results of the qualitative CIM-TRIAD study. PLoS ONE, 2018; 13(9); 4. Wang-Hansen, MS, Wyller TB, Hvidsten LT et al. Can screening tools for potentially inappropriate prescriptions in older adults prevent serious adverse drug events?. Eur J Clin Pharmacol, 2019; 75: 627–37; 5. Assefa YA, Kedir A, Kahaliw W. Survey on Polypharmacy and Drug-Drug Interactions Among Elderly People with Cardiovascular Diseases at Yekatit 12 Hospital, Addis Ababa, Ethiopia. Integrated Pharmacy Research and Practice, 2020; 9: 1-9.
- Raspoloživo vreme: 2,5 sata za učenje, 1,5 sat za rešavanje testa
- Broj pitanja u testu: 40
- Cena: Za članove udruženja besplatno, ostali 1.500 RSD
