O PROGRAMU
BROJ AKREDITACIJE CG-00029
BROJ ODLUKE 200/2-1
Cilj programa je: Sticanje znanja o akutnom moždanom udaru kao životno-ugrožavajućem stanju koje zahteva hitno i adekvatno zbrinjavanje; Razumevanje i usvajanje savremenog pristupa u dijagnostici i tretmanu bolesnika sa akutnim moždanim udarom; Osposobljavanje korisnika za prepoznavanje vrste udara kod koje ishod lečenja zavisi od brzine primene trombolitičke terapije.
Dodatne informacije
- Vrsta programa: E-learning
- Autor (klikni na ime): Asist.dr Tijana Nastasović, Prof.dr Nevena Kalezić
- Organizator: Akademija za kontinuiranu medicinsku edukaciju
- Akreditovan za: Lekare (specijalnost: urgentna medicina, neurohirurgija, opšta hirurgija, kardiohirurgija, neurologija, interna medicina, opšta medicina, medicina rada, sportska medicina, fizikalna medicina i rehabilitacija, transfuziologija, radiologija, patologija, sudska medicina)
- Bodovi za korisnika: 1
- Bodovi za autore: 6
- Broj akreditacije: CG-00029
- Broj odluke: 200/2-1
- Akreditovan dana: četvrtak, 16. jul 2020.
- Akreditacija važi još:
- Kratak sadržaj: Akutni moždani udar (AMU) je naglo nastali fokalni ili regionalni poremećaj moždane funkcije koji traje duže od 60 minuta. Posledica je poremećaja moždane cirkulacije ili stanja u kojima protok krvi nije dovoljan da zadovolji metaboličke potrebe neurona za kiseonikom i glukozom.
Treći je uzrok smrti u razvijenim zemljama. U Srbiji ovo je prvi uzrok smrtnosti u hospitalnim uslovima, a drugi u opštoj populaciji (2009.). Češći je kod muškaraca nego kod žena, ali je stopa mortaliteta viša kod žena. Nakon 55.godine života rizik se udvostručuje. Može biti ishemijski (75-80%) ili hemoragijski (20-25%).
Akutni ishemijski moždani udar nastaje zbog nedovoljnog dotoka krvi u nervno tkivo koje je osetljivo na ishemiju. Uzroci su tromboza (posledica ateroskleroze i suženja lumena arterijskog krvnog suda) ili embolija arterijskog krvnog suda (arterijskog porekla iz aterosklerotskog plaka ili iz srca). Regija koja okružuje infarktnu zonu naziva se “penumbra” i u njoj su neuroni afunkcionalni, ali još uvek vijabilni. Cilj svih terapijskih strategija u lečenju AIMU je održavanje vijabilnosti neurona ove regije.
Hemoragijski moždani udar nastaje intrakranijalnim izlivanjem krvi iz krvnih sudova, a prezentuje se kao intracerebralno ili subarahnoidalno krvarenje. Nastaje kao posledica dugotrajne hipertenzije i/ili slabljenja zida krvnih sudova i rupture ili krvarenja iz aneurizme ili arteriovenske malformacije. Izlivena krv u moždani parenhim deluje toksično na neurone, oštećuje ih direktno kompresijom ili usled povećanog intrakranijalnog pritiska dolazi do sekundarnih ishemijskih oštećenja.
Klinička slika ishemijskog i hemoragijskog moždanog udara je slična. Ishemijski udar karakteriše nagli početak i brzi razvoj neuroloških simptoma, koji variraju u zavisisnosti od toga koji je krvni sud okludiran. Simptomi i znaci hemoragijskog udara već na početku dostižu svoj maksimum.
Tranzitorni ishemijski atak je prolazna epizoda neurološke disfunkcije, uzrokovana fokalnom tranzitornom ishemijom mozga, kičmene moždine ili retine, bez trajnog oštećenja zahvaćenog tkiva, koja traje do 60 minuta.
AMU je hitno stanje koje zahteva neodložan transport bolesnika do najbliže jedinice za moždani udar, hitnu dijagnostiku i adekvatan tretman u zavisnosti od vremena nastanka, tipa AMU i pratećih komorbiditeta.
Dijagnozu treba postaviti u najkraćem mogućem roku. Da bi se utvrdilo o kom udaru je reč, te da li je bolesnik kandidat za trombolitičku terapiju kod većine bolesnika dovoljan je neurološki status i kompjuterizovana tomografija mozga, uz osnovne laboratorijske analize.
Prehospitalni tretman AMU vrše ekipe službe hitne pomoći. Od značaja je održavanje vitalnih parametara, prolaznosti disajnih puteva, ventilacije i cirkulacije.
AMU se leči bolnički, u specijalizovanim jedinicama za moždani udar. Prognoza hemoragijskog udara je lošija u odnosu na ishemijski. Ako hirurško lečenje nije indikovano kod spontane intracerebralne hemoragije, terapija se svodi na snižavanje intrakranijalnog pritiska, upotrebu analgetika, antipiretika, rehidrataciju izotonim rastvorima, antihipertenziva, korekciju hiperglikemije i elektrolitnog disbalansa, prevenciju tromboze dubokih vena i pojavu infekcije. Kod bolesnika na terapiji oralnim antikoagulansima i hemoragijskim moždanim udarom, neophodno je dati K vitamin, sveže smrznutu plazmu ili preparat protrombinskog kompleksa. Terapija aneurizmatske subarahnoidalne hemoragije podrazumeva hirurško ili endovaskularno zbrinjavanje aneurizme. Takođe je neophodno sprovoditi mere za prevenciju vazospazma. - Obavezna literatura: 1. Marković D, Mijajlović M, Kalezić N, Milaković B, Ercegovac M. Akutni moždani udar. U: Kalezić N (Ed). Inicijalni tretman urgentnih stanja u medicini. Drugo izmenjeno i dopunjeno izdanje. Beograd: Medicinski fakultet, 2016; 11.2: 631-43
- Dopunska literatura: 1. Powers WJ, Rabinstein AA, Ackerson T, Adeoye OM, Bambakidis NC, Becker K et al. Guidelines for the Early Management of Patients With Acute Ischemic Stroke: 2019 Update to the 2018 Guidelines for the Early Management of Acute Ischemic Stroke: A Guideline for Healthcare Professionals From the American Heart Association/American Stroke Association. Stroke. 2019; 2. Seiffge DJ, Werring DJ, Paciaroni M, et al. Timing of anticoagulation after recent ischaemic stroke in patients with atrial fibrillation. Lancet Neurol, 2019; 18:117; 3. DeVee CE, Sangiovanni RJ. Management of Acute Ischemic Stroke: a Review of Pertinent Guideline Updates. US Pharm, 2019; 44(2): HS-2-HS-5; 4. Rahman H, Khan SU, Nasir F et al. Optimal Duration of Aspirin Plus Clopidogrel After Ischemic Stroke or Transient Ischemic Attack. Stroke 2019; 50:947.
- Raspoloživo vreme: 3 sata za učenje, 2 sata za rešavanje testa
- Broj pitanja u testu: 50
