O PROGRAMU
BROJ AKREDITACIJE CG-00106
BROJ ODLUKE 200/2-1
Cilj programa je: Sticanje osnovnih znanja o interakcijama lekova; osposobljavanje za uočavanje interakcija; osposobljavanje za adekvatno reagovanje na njih.
Dodatne informacije
- Vrsta programa: E-learning
- Autor (klikni na ime): Prof.dr Milica Prostran
- Organizator: Akademija za kontinuiranu medicinsku edukaciju
- Akreditovan za: Lekare (specijalnost: sve specijalnosti)
- Bodovi za korisnika: 1
- Bodovi za autora: 3
- Broj akreditacije: CG-00106
- Broj odluke: 200/2-1
- Akreditovan dana: četvrtak, 16. jul 2020.
- Akreditacija važi još:
- Kratak sadržaj: Ovaj program kontinuirane medicinske edukacije obezbeđuje sticanje osnovnih znanja o interakcijama lekova, neophodnih za njihovo uočavanje u svakodnevnoj kliničkoj praksi i adekvatno reagovanje. Program je namenjen zdravstvenim radnicima (lekarima, stomatolozima i farmaceutima) koji svakodnevno propisuju ili izdaju lekove za lečenje raznovrsnih bolesti i/ili stanja ili savetuju pacijenta u vezi s njihovom upotrebom. Program može biti koristan kao sredstvo edukacije drugih članova tima koji učestvuju u pružanju zdravstvene zaštite i mogu značajno uticati na problem. Pre svega medicinske sestre koje u bolničkim uslovima učestvuju u aplikaciji lekova i farmaceutske tehničare koji izdaju neke vrste lekova, odnosno, učestvuju u savetovanju pacijenta.
Interakcija je promena efekta jednog leka (ciljni, predmetni, glavni lek, tzv. object drug) prethodnom ili istovremenom primenom drugog leka (precipitirajući lek, izazivač interakcije tzv. „precipitant drug“). Klinička posledica interakcije dva leka može se ispoljiti na sve navedene načine. Antagonizam se ispoljava uma-njenjem pojedinačnog farmakološkog dejstva svakog od dva leka u interakciji (1+1 manje od 2). Sinergizam se ispoljava povećanjem farmakološkog dejstva dva leka u interakciji (1+1 veće od 2). Idiosinkrazija se ispoljava odgovorom koji se ne oče-kuje prema farmakološkom profilu svakog pojedinačnog leka u kombinaciji. Ispoljavanje interakcija lekova zavisi od bolesnika, leka i lekara. Da li će dva leka stupiti u interakciju koja se klinički ispoljava kao neželjeno dejstvo zavi-si od prisustva i odsustva činilaca koji predisponiraju nastanak interakcija, kao i od svesti propisivača o mogućim interakcijama. Nisu sve interakcije kli-nički značajne. Rezultati jedne prospektivne studije ukazuju da su kod 4,7% anali-ziranih bolesnika opisane potencijalno opasne interakcije, ali je kod samo 6,2% takvih balesnika dobijena i klinička potvrda takvih sumnji. Zaključeno je da se štetne posledice interakcija javljaju kod 0,5-2% hospitalizovanih bolesnika.
Neki drugi podaci napominju da interakcije čine samo 8,2% opisanih neželjenih dejstava lekova. Incidenca klinički značajnih interakcija iznosi između 3 i 5% kod bolesnika koji uzimaju mali broj lekova, dok je incidenca klinički značajnih interakcija oko 20% kod bolesnika koji uzimaju između 10 i 20 lekova! Doza, far-maceutski oblik, put i način primene, trajanje terapije jesu karakteristike leka koje mogu biti faktor interakcije. Postojanje klinički značajne interakcije ne znači da se (potencijalno) štetna kombinacija lekova mora izbegavati. Presudnu ulogu ima dobrobit individualnog bolesnika.
Glavni (osnovni) lekovi su lekovi male terapijske širine i lekovi kod kojih i mala promena doze dovodi do velike promene (kliničke) efikasnosti.
Kardiotonički glikozidi, antiaritmijski lekovi, antihipertenzivi, inhibitori MAO, antidijabetici, oralni antikoagulansi, antikonvulzivi, aminoglikozidni antibiotici, citostatici i imunosupresivi ispunjavaju jedan ili oba kriteriju-ma za glavni lek.
U lekove izazivače interakcija spadaju lekovi koji se u visokom procentu (više od 90%) vezuju za proteine plazme, lekovi koji deluju na metabolizam drugih lekova u jetri, lekovi koji menjaju funkciju bubrega, lekovi koji deluju manje važnim mehanizmima. - Obavezna literatura: 1. Prostran M. Interakcije lekova. U: Klinička farmakologija: odabrana poglavlja (Prostran M Ed.). Beograd: Medicinski fakultet u Beogradu. 2016. 59-74.
- Dopunska literatura: 1.Zheng WY, Richardson C, Li L, Day RO, Westbrook JI, Baysari MT. Drug-drug interactions and their harmful effects in hospitalised patients: a systematic review and meta-analysis. European Journal of Clinical Pharmacology, 2018; 74(1): 15–27; 2. Heringa M, Floor‐Schreudering A, Chris Tromp P, de Smet PAGM, Bouvy ML. Nature and frequency of drug therapy alerts generated by clinical decision support in community pharmacy. PDS Pharmacoepidemiology & Drug Safety, 2016; 25(1): 82-9; 3. Rodriguesa AT, Stahlschmidta R, Granjab S, Falcãoc ALE, Moriela P, Mazzolaa PG. Clinical relevancy and risks of potential drug–drug interactions in intensive therapy. Saudi Pharmaceutical Journal, 2015. 23(4): 366–70; 5. Krishna Rao K. Clinical Drug Interactions. JIMSA , 2015. 28(1): 42-4.
- Raspoloživo vreme: 3 sata za učenje, 2 sata za rešavanje testa
- Broj pitanja u testu: 50
